02.02.2025

Beylikdüzü Belediyesi, alanında uzman isimlerle ilçenin tarihine ışık tutacak bir projeyi tamamlıyor. Gürpınar Mahallesi’nin mübadele döneminden kalma izlerini canlandıracak olan proje kapsamında “Gürpınar Mübadele Kültür Meydanı”nın hayata geçirilmesi planlanıyor. Bu çalışmaya katkı sunan akademisyenlerden Doç. Dr. Doğan Çetinkaya, Doç. Dr. Emine Tutku Vardağlı, Dr. Aytek Soner Alpan, Beylikdüzü Belediye Başkanı Mehmet Murat Çalık’ın ve mübadil derneklerinin de katıldığı “Selanik’ten Anarşa’ya: Ne Çok Uzak, Ne Çok Yakın” adlı bir söyleşide, BAKSM’nin Trakya Salonu’nda konuştular.

 

Türk-Yunan zorunlu nüfus mübadelesinin 102. yıldönümü dolayısıyla, Beylikdüzü Gürpınar Trakyalılar ve Rumeliler Derneği iş birliyle Beylikdüzü Atatürk Kültür ve Sanat Merkezi’nde bir anma etkinliği düzenlendi. Mübadillere ait eşyaların ve fotoğrafların sergilendiği bir sergiyle başlayan etkinlik, Silivri Solo Grubu’nun seslendirdiği Türkçe, Rumca ve Yunanca şarkılarla devam etti. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın ardından “Selanik’ten Anarşa’ya: Ne Çok Uzak, Ne Çok Yakın” adlı programa geçildi.

Başkan Çalık: Bölgenin sosyal bir yaşam alanına dönüşmesini arzu ediyoruz

Bu bölümde Beylikdüzü Belediyesi Halk Oyunları ekibinin Rumeli dansları gösterisinin ardından açılış konuşmalarını yapmak üzere Gürpınar Trakyalılar ve Rumelililer Derneği Başkanı Gülşah Adar ve Beylikdüzü Belediye Başkanı Mehmet Murat Çalık kürsüye davet edildi. Sözlerine salonda bulunan mübadele derneklerini, sivil toplum derneklerinin ve siyasi partilerin temsilcilerini ve tüm katılımcıları selamlayarak başlayan Başkan Çalık köklerinden koparılan ve göçe zorlanan insanların trajedilerinden duyduğu üzüntüyü şöyle ifade etti: “Mübadiller belirsizliklerle dolu bir hayatın içerisine atılmışlardır. Ben her daim onların anmasında kendi atalarımın yaşamış olduğu göç yolculuğunu hatırlarım. Rus işgalinde bizimkiler de Trabzon’dan göç etmişler, sonra geri dönmüşler ama o muhacirlik yolunda kaybolmuş bir çocuğun torunuyum ben. Bizler geleceğimize emin adımlar atan bir milletiz ama bu acıları da asla unutmayarak geçmişimize de sıkı sıkıya bağlı olduğumuzu bugün burada göstereceğiz. O bakımdan göçün anılarını anlatan bir kentsel mekân olarak tasarladığımız “Gürpınar Mübadele Kültür Meydanı” var. Trafikten arındırarak burayı kültürel bir buluşma noktası haline getirme hedefimiz var. Tasarladığımız alanı üç temel başlıkta ele aldık: Bunlardan biri “Aşıklar Çeşmesi”, onun arkasında hepimizin hayatında özel bir yeri olan “Çınarlı Köy Kahvesi”, “Kültür Çarşısı” ve “Mübadilhane” olarak tasarladığımız bir ahşap evimiz var. İçerisinde mübadillerin yaşamlarını konu alan sergi ve kütüphanenin yer aldığı bir yapıya dönüşecek. Bölgenin sosyal bir yaşam alanına dönüşmesini arzu ediyoruz.”

“Selanik’ten Beylikdüzü’ne evlerinin kokusunu taşıdılar”

Yüzbinlerce insanın göç etmek zorunda bırakıldığını vurgulayan Gülşah Adar ise “Selanikten Anarşa’ya, yani Beylikdüzü’ne yerleştirilen mübadil atalarımız evlerinin kokusunu Anarşa’nın topraklarına taşıdılar. Özlemlerini yüreklerine gömdüler, umutlarını hiç kaybetmediler. Bugün bizler onların çocukları, torunları ve torunlarının çocuklarını olarak onların geleneklerini yaşatmakla yükümlüyüz” dedi.

Doğan Çetinkaya: Beylikdüzü’nün tarihini ortaya çıkaracağız

Söyleşinin moderatörlüğünü de üstlenen İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden Doç. Dr. Doğan Çetinkaya, bölgenin tarihi hakkında kısa bir bilgi verdi. Eski adıyla “Anarşa”nın mübadele tarihini anlatmaya çok uygun bir mekân olduğunu belirten Çetinkaya, Beylikdüzü Belediyesi’yle birlikte geliştirdikleri proje için “İki üç yıldır üzerinde çalışıyoruz. Sadece Gürpınar’ın değil, Beylikdüzü’nün de tarihini ortaya çıkaracağız” dedi. Ardından söz verdiği konuşmacılardan Doç. Dr. Emine Tutku Vardağlı, genel çerçevesiyle çalışmanın kapsamını ve yöntemini açıklarken, bir takım veriler de sunarak sözlü tarih projesinde ulaştıkları mübadillerin profilleri hakkında katılımcıları bilgilendirdi. Son olarak mübadelenin tarihçesini anlatan Dr. Aytek Soner Alpan, hem sorunun siyasi nedenlerini açıkladı, hem de geçmişten günümüze mübadillerin mücadeleleri hakkında çeşitli belgeler ve bilgiler paylaştı.